Το Project Blue Book ήταν ένα άκρως απόρρητο πρόγραμμα της Πολεμικής Αεροπορίας των Ηνωμένων Πολιτειών, που διεξήχθη από το 1952 έως το 1969, με σκοπό τη διερεύνηση αναφορών για Αγνώστου Ταυτότητας Ιπτάμενα Αντικείμενα (UFO). Αν και επισήμως διαλύθηκε, παραμένει μέχρι σήμερα ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα και πολυσυζητημένα κυβερνητικά προγράμματα, τροφοδοτώντας θεωρίες συνωμοσίας και εικασίες για πιθανή συγκάλυψη στοιχείων εξωγήινης ζωής.
Ιστορικό πλαίσιο και προηγούμενα προγράμματα
Πριν από το Project Blue Book, υπήρξαν δύο προηγούμενες στρατιωτικές έρευνες: Project Sign (1947-1949). Ήταν η πρώτη επίσημη μελέτη των UFO από την Πολεμική Αεροπορία. Αν και αρχικά κάποιοι ερευνητές θεωρούσαν ότι τα UFO θα μπορούσαν να είναι εξωγήινα σκάφη, η έρευνα κατέληξε σε ασαφή συμπεράσματα και αντικαταστάθηκε από το επόμενο πρόγραμμα.
Project Grudge (1949-1951): Σχεδιάστηκε για να διαλύσει τη δημόσια ανησυχία για τα UFO και να εξηγήσει τις εμφανίσεις τους ως φυσικά ή ανθρώπινα φαινόμενα. Η αβεβαιότητα και η συνεχής ροή αναφορών οδήγησαν στη δημιουργία του Project Blue Book το 1952.
Στόχοι και δομή του Project Blue Book
Το πρόγραμμα είχε δύο βασικούς στόχους: Να προσδιορίσει εάν τα UFO αποτελούσαν απειλή για την εθνική ασφάλεια. Να αναλύσει τα επιστημονικά δεδομένα για να εξηγήσει τα φαινόμενα.
Η έδρα του προγράμματος ήταν στη βάση Wright-Patterson στο Οχάιο. Ο πρώτος διευθυντής ήταν ο Edward J. Ruppelt, ένας αξιωματικός που προσπάθησε να προσεγγίσει το ζήτημα με επιστημονική μεθοδολογία.
Ο Josef Allen Hynek ήταν το βασικό πρόσωπο στο Project Blue Book και γενικά στη μελέτη των UFO. Ήταν αστρονόμος και καθηγητής, αρχικά σκεπτικιστής, αλλά στην πορεία έγινε ένας από τους σημαντικότερους υποστηρικτές της σοβαρής επιστημονικής έρευνας γύρω από τα UFO.
Ο Ρόλος του Hynek στο Project Blue Book: Ο Hynek προσελήφθη ως επιστημονικός σύμβουλος της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ για να βοηθήσει στην ανάλυση αναφορών UFO. Αρχικά, πίστευε ότι οι περισσότερες περιπτώσεις θα μπορούσαν να εξηγηθούν με φυσικά φαινόμενα ή ανθρώπινες παρερμηνείες. Ωστόσο, καθώς εξερευνούσε περισσότερες υποθέσεις, διαπίστωσε ότι υπήρχαν περιπτώσεις που δεν μπορούσαν να εξηγηθούν εύκολα.
Η Μεταστροφή του Hynek: Κατά τη διάρκεια της καριέρας του στο πρόγραμμα, ο Hynek συνειδητοποίησε ότι η Πολεμική Αεροπορία προσπαθούσε συχνά να απαξιώσει τις αναφορές UFO αντί να τις διερευνήσει αντικειμενικά. Αυτό τον οδήγησε να αμφισβητήσει τις κυβερνητικές προθέσεις και να υποστηρίξει ότι το φαινόμενο των UFO άξιζε σοβαρή επιστημονική μελέτη.
Το σύστημα ταξινόμησης των UFO
Ο Hynek ανέπτυξε μια κατηγοριοποίηση των θεάσεων UFO, γνωστή ως Κλίμακα Hynek: Απομακρυσμένες Θεάσεις. Φωτεινά σημεία στον ουρανό. Δίσκοι και άλλα σχήματα. Ανεξήγητες αεροδυναμικές κινήσεις.
Στενές Επαφές: Πρώτου τύπου: Οπτική επαφή με UFO σε μικρή απόσταση. Δευτέρου τύπου: UFO που αλληλοεπιδρούν με το περιβάλλον (καμένη βλάστηση, ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές, κ.λπ.). Τρίτου τύπου: Επαφή με φερόμενα όντα που συνδέονται με τα UFO. (δημοφιλές από ταινίες όπως το Close Encounters of the Third Kind του Στίβεν Σπίλμπεργκ).
Διάσημες υποθέσεις και ευρήματα
Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του, το Project Blue Book εξέτασε περίπου 12.618 αναφορές UFO.
Η Μάχη του Λος Άντζελες (1942). Αν και προηγήθηκε του Blue Book, η υπόθεση αυτή συνδέεται άμεσα με τις στρατιωτικές έρευνες για τα UFO. Το 1942, πυροβολικό του στρατού άνοιξε πυρ εναντίον ενός άγνωστου ιπτάμενου αντικειμένου πάνω από το Λος Άντζελες, κάτι που κάποιοι θεωρούν ως πιθανή εξωγήινη εμφάνιση.
Η Υπόθεση του Roswell (1947). Αν και το περιστατικό του Roswell είχε ήδη λάβει χώρα πριν την ίδρυση του Project Blue Book, αποτέλεσε σημαντικό σημείο αναφοράς. Το Blue Book κατέληξε στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο για μετεωρολογικό αερόστατο, αλλά οι θεωρίες συνωμοσίας υποστηρίζουν ότι το στρατιωτικό προσωπικό συγκάλυψε τα ευρήματα ενός εξωγήινου διαστημοπλοίου.
Το Περιστατικό του Levelland (1957). Πολυάριθμοι μάρτυρες ανέφεραν ότι είδαν ένα φωτεινό ιπτάμενο αντικείμενο που επηρέαζε ηλεκτρονικές συσκευές και κινητήρες αυτοκινήτων. Η Πολεμική Αεροπορία το απέδωσε σε ηλεκτρικές καταιγίδες και μπάλες φωτιάς από κεραυνούς, αλλά πολλοί αμφισβήτησαν την εξήγηση.
Η Εμφάνιση πάνω από την Ουάσινγκτον (1952). Μία από τις πιο διάσημες υποθέσεις ήταν η εμφάνιση πολλών φωτεινών αντικειμένων στον ουρανό της Ουάσινγκτον, που καταγράφηκαν από ραντάρ και έγιναν ορατά από πιλότους και στρατιωτικούς. Το Blue Book τα απέδωσε σε θερμικές αναταράξεις, αλλά η δημόσια ανησυχία οδήγησε τον Πρόεδρο Τρούμαν να διατάξει έρευνα.
Οι αναφορές Condon και η λήξη του προγράμματος
Το 1966, η αμερικανική κυβέρνηση ανέθεσε στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο να διεξαγάγει ανεξάρτητη έρευνα για τα UFO, υπό την ηγεσία του φυσικού Edward Condon. Η τελική αναφορά του (1968) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα UFO δεν αποτελούσαν απειλή και ότι δεν υπήρχαν επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν την εξωγήινη προέλευση των φαινομένων. Με βάση αυτήν την αναφορά, το Project Blue Book διακόπηκε το 1969.
Αποτελέσματα και Θεωρίες Συνομωσίας
Σύμφωνα με την τελική αναφορά του Blue Book: Το 90% των αναφορών μπορούσε να εξηγηθεί ως φυσικά φαινόμενα ή ανθρώπινα αεροσκάφη. Το 10% παρέμεινε ανεξήγητο. Αυτό οδήγησε πολλούς να πιστέψουν ότι η κυβέρνηση απέκρυψε πληροφορίες για εξωγήινες επισκέψεις. Κάποιοι ερευνητές θεωρούν ότι οι πραγματικές έρευνες συνεχίστηκαν μυστικά μέσω άλλων προγραμμάτων, όπως το MJ-12 ή το AATIP (Advanced Aerospace Threat Identification Program).
Η επιρροή του Project Blue Book είναι εμφανής στη λαϊκή κουλτούρα, με ταινίες και σειρές όπως το The X-Files και το Project Blue Book του History Channel. Το 2015, η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ αποχαρακτήρισε μεγάλο όγκο αρχείων του Blue Book, επιτρέποντας στο κοινό να εξερευνήσει τις πραγματικές καταγραφές των αναφορών UFO.
Το Project Blue Book υπήρξε η πιο εκτεταμένη και συστηματική προσπάθεια της κυβέρνησης των ΗΠΑ να ερευνήσει τα UFO. Παρόλο που κατέληξε σε επίσημη διάψευση της ύπαρξης εξωγήινων σκαφών, το γεγονός ότι ένα ποσοστό των περιστατικών παρέμεινε ανεξήγητο διατηρεί ζωντανό το μυστήριο.
Οι αναφορές για UFO συνεχίζονται μέχρι σήμερα, με νέες στρατιωτικές πρωτοβουλίες, όπως το UAP Task Force, να παίρνουν τη σκυτάλη από το Project Blue Book, διατηρώντας ανοιχτή τη συζήτηση για το αν είμαστε μόνοι στο σύμπαν.