Αντηλιακά τα οποία μπορεί να είναι σε σπρέι είτε σε λοσιόν ή κρέμες, αποτελούνται συνήθως από ένα μίγμα χημικών ουσιών.
Οι ανόργανες χημικές ουσίες στο αντηλιακό καταφέρνουν να αντανακλούν ή να μπλοκάρουν το φως του ήλιου, και τα οργανικά υλικά (με βάση τον άνθρακα) μπορούν να απορροφούν τις υπεριώδεις ακτίνες (UV) έτσι ώστε να μην περνά το δέρμα μας.
Ορισμένες ανόργανες χημικές ουσίες, όπως το οξείδιο του ψευδαργύρου (ZnO) ή το διοξείδιο του τιτανίου (TiO2), λειτουργούν ως φυσική προστασία. Δεν απορροφούν την ηλιακή ακτινοβολία αλλά την αντανακλούν και τη διασπείρουν.
Μαζί με τις ανόργανες χημικές ουσίες, τα αντηλιακά συχνά περιέχουν και οργανικές χημικές ουσίες, με ονόματα όπως η αβοβενζόνη (avobenzone) ή οξυβενζόνη (oxybenzone). Θεωρείται ως ένα από τα αποτελεσματικότερα συστατικά. Αντί να μπλοκάρουν το υπεριώδες φως, αυτά τα μόρια απορροφούν την υπεριώδη ακτινοβολία, και στις δύο περιοχές UV-A και UV-B. Τα συστατικά του αντηλιακού διαλύονται αργά, απορροφά την ηλεκτρομαγνητική ενέργεια στη περιοχή της υπεριώδους ακτινοβολίας και τη μετατρέπει συνολικά σε θερμική ενέργεια.
Τι σημαίνει ο δείκτης προστασίας SPF στα αντηλιακά;
Το SPF (Sun Protection Factor) αναγράφεται στη συσκευασία των αντηλιακών και αντιπροσωπεύει τον παράγοντα προστασίας από τον ήλιο και στο πόσο καλά προστατεύει το αντηλιακό από έναν τύπο υπεριώδους ακτινοβολίας, που ονομάζεται UV-B. Οι ακτίνες UV-B προκαλούν ηλιακά εγκαύματα και διάφορα είδη καρκίνου του δέρματος. Όσο πιο μεγάλος είναι ο δείκτης SPF τόσο περισσότερο χρόνο μπορεί το άτομο να παραμείνει εκτιθέμενο στον ήλιο χωρίς να υποστεί εγκαύματα.
Ένας άλλος τύπος ακτινοβολίας, είναι η ακτινοβολία UV-A, διεισδύει βαθύτερα στο δέρμα και μπορεί να προκαλέσει πρόωρες ρυτίδες, καφέ κηλίδες, μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο για ορισμένους καρκίνους του δέρματος.
Τα αντιηλιακά χαρακτηρίζονται ως μπλοκ ευρέως φάσματος έναντι των UV-A και UV-B, αλλά προς το παρόν δεν υπάρχου καταγραφές για την ικανότητα αποκλεισμού της UV-A. Οι ανόργανες χημικές ουσίες που αντανακλούν το ηλιακό φως αντανακλούν τόσο τις ακτίνες UVA όσο και τις UVB.
Τι δείκτη προστασίας πρέπει να έχει το αντηλιακό σας;
Οι περισσότεροι συστήνουν τη χρήση αντηλιακού με SPF μεταξύ 15 και 50, δείκτης υψηλότερος από 50 δεν έχει αποδειχθεί αποτελεσματικότερος. Ένα αντηλιακό με δείκτης SPF 15 προστατεύει από το 93% των ακτίνων UVB. Και ένα με SPF 30 προστατεύει από το 97% των ακτίνων, σύμφωνα με κλινικές μελέτες. Κανένα SPF δεν μπορεί να μπλοκάρει το 100% των ακτίνων UV.
Επειδή ορισμένες ακτινοβολίες περνάνε μέσω του αντηλιακού στο δέρμα, ο αριθμός SPF αναφέρεται σε περίπου πόσο χρόνο θα χρειαστεί το δέρμα ενός ατόμου να γίνει ερυθρό.
Αντηλιακό με SPF 15 θα αποτρέψει το δέρμα σας να πάρει ερυθρά απόχρωση, περίπου 15 φορές περισσότερο από το κανονικό. Εάν αρχίσετε να καίγεστε σε 10 λεπτά, το αντηλιακό με SPF 15 θα εμποδίσει την καύση για περίπου 150 λεπτά ή 2,5 ώρες, σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας.
Αλλά επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν αρκετό αντηλιακό. και εξαιτίας του ιδρώτα χάνετε ή το ξεπλένουν. Το Ίδρυμα για τον Καρκίνο του Δέρματος συνιστά την επαναχρησιμοποίηση του αντηλιακού μέσα σε δύο ώρες ανεξάρτητα από τον δείκτη προστασία.
Χημικές ουσίες και κίνδυνοι στα αντηλιακά
Ορισμένες από τις χημικές ουσίες που περιέχονται στα αντιηλιακά έχουν πρόσφατα κατηγορηθεί για καρκινογόνες, σύμφωνα με έκθεση της Ομάδας Εργασίας Περιβάλλοντος (EWG). Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η Οξυβενζόνη (Oxybenzone) απορροφάτε από το δέρμα και υπάρχει στα ούρα πολύ μετά την εφαρμογή του αντιηλιακού.
Έτσι ορισμένοι ερευνητές πρότειναν να μην χρησιμοποιηθούν αντηλιακά που περιέχουν αυτό το χημικό σε παιδιά, σύμφωνα με την έκθεση. Και σε μια προκαταρκτική μελέτη, το διοξείδιο του τιτανίου (TiO2) αποδείχθηκε ότι προκαλεί γενετική βλάβη σε ποντίκια.
Ο ήλιος είναι γνωστό ότι μας φτιάχνει τη διάθεση, και σίγουρα δεν μπορούμε να τον αποφύγουμε ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες. Ωστόσο τα αντηλιακά δεν είναι η τέλεια λύση, οι οργανισμοί υγείας συνιστούν να χρησιμοποιείται καπέλο και γυαλιά ηλίου, ρούχα και σκιά για να προστατέψετε το δέρμα σας.