Η Κβαντική αθανασία (Quantum Immortality) είναι μια ενδιαφέρουσα αλλά αμφιλεγόμενη ιδέα που προέρχεται από την ερμηνεία των “πολλών κόσμων” (Many Worlds Interpretation – MWI) της κβαντομηχανικής. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, ένας συνειδητός παρατηρητής δεν μπορεί να βιώσει τον δικό του θάνατο, καθώς η συνείδησή του συνεχίζει να υπάρχει σε έναν κλάδο του πολυσύμπαντος όπου εξακολουθεί να ζει. Ας δούμε αναλυτικά πώς προκύπτει αυτή η θεωρία και ποιες είναι οι πιθανές συνέπειές της.
Η ερμηνεία των πολλών κόσμων και η κβαντική αθανασία
Η ερμηνεία των πολλών κόσμων, που διατυπώθηκε αρχικά από τον Hugh Everett το 1957, υποστηρίζει ότι κάθε φορά που γίνεται μια κβαντική μέτρηση, το σύμπαν διακλαδίζεται σε πολλαπλές πραγματικότητες, όπου κάθε πιθανό αποτέλεσμα της μέτρησης πραγματοποιείται σε κάποιον από αυτούς τους κλάδους.
Η Κβαντική Θεωρία της Αθανασίας προκύπτει από αυτήν την ερμηνεία και βασίζεται στην υπόθεση ότι:
Η συνείδηση είναι δεμένη με τη συνέχεια της εμπειρίας. Σε κάθε πιθανό γεγονός όπου υπάρχει η πιθανότητα επιβίωσης του παρατηρητή, η συνείδηση συνεχίζει να υπάρχει σε αυτόν τον κλάδο.
Αυτό σημαίνει ότι ένας παρατηρητής δεν θα βιώσει ποτέ τον δικό του θάνατο, καθώς σε κάθε πιθανή περίπτωση όπου η επιβίωση είναι έστω και ελάχιστα πιθανή, η συνείδησή του θα συνεχίσει να υφίσταται σε εκείνο το σύμπαν.
Το παράδειγμα του Κβαντικού Αυτόχειρα. Ένα διάσημο νοητικό πείραμα που συνδέεται με αυτή τη θεωρία είναι το λεγόμενο “Quantum Suicide” του Max Tegmark.
Ένας παρατηρητής στήνει μια πειραματική διάταξη όπου ένας κβαντικός μηχανισμός (π.χ. η αποσύνθεση ενός ατόμου) καθορίζει αν θα συμβεί ένας θανατηφόρος μηχανισμός ή όχι. Σύμφωνα με την κλασική φυσική, αν το πείραμα εκτελεστεί αρκετές φορές, ο παρατηρητής τελικά θα πεθάνει. Στην ερμηνεία των πολλών κόσμων, ωστόσο, υπάρχει πάντα ένας κλάδος όπου το άτομο επιβιώνει, έστω και αν είναι εξαιρετικά απίθανος. Αν η συνείδηση “επιλέγει” πάντοτε το μονοπάτι της επιβίωσης, τότε από τη δική του σκοπιά, δεν θα βιώσει ποτέ τον θάνατό του.
Αυτό οδηγεί στην ιδέα ότι, από την οπτική του κάθε ατόμου, η ζωή του συνεχίζεται επ’ άπειρον, ακόμα κι αν ο εξωτερικός κόσμος τον θεωρεί νεκρό σε άλλους κλάδους της πραγματικότητας.
Η Φιλοσοφική και Θεωρητική Βάση της Ιδέας
Η Κβαντική Αθανασία συνδέεται με βαθιά φιλοσοφικά ερωτήματα για τη φύση της συνείδησης και της πραγματικότητας.
Ένα κρίσιμο ερώτημα είναι αν η συνείδηση είναι κάτι που μπορεί να “διχάζεται” σε πολλαπλές πραγματικότητες. Στην παραδοσιακή φυσική, θεωρούμε ότι ο θάνατος είναι το τέλος της συνείδησης. Αν όμως η συνείδηση είναι μια κβαντική διεργασία, τότε ίσως να υπακούει στους ίδιους νόμους που διέπουν τα κβαντικά συστήματα, δηλαδή τη διάσπαση σε πολλούς κλάδους.
Επιλογή της Συνείδησης και Κβαντική Βιωσιμότητα. Μια άλλη σημαντική υπόθεση είναι ότι η συνείδηση έχει μια “προνομιακή” θέση μέσα στο πολυσύμπαν και συνεχίζει να υπάρχει σε οποιοδήποτε κλάδο όπου η φυσική της επιτρέπει να επιβιώσει. Αυτό θα σήμαινε ότι κάποιος μπορεί να επιβιώσει ακόμη και από ακραίες καταστάσεις, αρκεί να υπάρχει μια απειροελάχιστη πιθανότητα επιβίωσης.
Η Διαφορά από την Κλασική Αθανασία. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η Κβαντική αθανασία δεν σημαίνει ότι κάποιος αποκτά υπερφυσικές ικανότητες ή ότι ζει αιώνια με την έννοια που αντιλαμβανόμαστε την αθανασία στη θρησκεία. Σημαίνει απλά ότι από την προσωπική του σκοπιά, ποτέ δεν βιώνει την κατάσταση του μη είναι.
Ενστάσεις και αντιπαραθέσεις
Η θεωρία αυτή, αν και γοητευτική, έχει πολλές αντιρρήσεις και προβλήματα. Δεν υπάρχουν εμπειρικά στοιχεία. Δεν υπάρχει κανένας τρόπος να αποδείξουμε ότι ένα άτομο που θεωρούμε νεκρό συνεχίζει να ζει σε κάποιον άλλο κλάδο του πολυσύμπαντος.
Τι Συμβαίνει με τη Φυσιολογική Γήρανση; Ακόμα κι αν κάποιος αποφεύγει τον θάνατο από ατυχήματα ή ασθένειες, τι συμβαίνει με τη γήρανση; Εφόσον η γήρανση δεν εξαρτάται από ένα μεμονωμένο κβαντικό γεγονός, είναι αμφίβολο αν η θεωρία μπορεί να εξηγήσει την αέναη ύπαρξη ενός ατόμου.
Η Υποκειμενικότητα της Συνείδησης. Αν η συνείδηση είναι απλώς ένα προϊόν των νευρωνικών διεργασιών, τότε η ιδέα ότι μπορεί να “επιλέγει” κλάδους στο πολυσύμπαν φαίνεται αβάσιμη.
Πιθανές εφαρμογές και συνέπειες. Αν η Κβαντική Αθανασία είναι αληθινή, τότε προκύπτουν μερικά πολύ περίεργα σενάρια. Αν κάποιος ζει για πάντα, θα μπορούσε θεωρητικά να δει το τέλος του σύμπαντος; Μπορεί η συνείδηση να μεταπηδά από το ένα σύμπαν στο άλλο μέσω κβαντικών φαινομένων; Μήπως οι αναφορές για επιθανάτιες εμπειρίες έχουν κάποια σχέση με κβαντικά φαινόμενα;
Ενώ αυτές οι ερωτήσεις είναι ανοιχτές, η επιστήμη προς το παρόν δεν έχει κάποια απτή απόδειξη για την εγκυρότητα αυτής της θεωρίας.
Η Κβαντική Θεωρία της Αθανασίας είναι μια συναρπαστική αλλά αμφιλεγόμενη ιδέα που προκύπτει από την ερμηνεία των πολλών κόσμων της κβαντομηχανικής. Ενώ δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη που να την επιβεβαιώνει. Εγείρει ενδιαφέροντα φιλοσοφικά και φυσικά ερωτήματα σχετικά με τη φύση της συνείδησης και της πραγματικότητας.
Ίσως στο μέλλον, η πρόοδος στην κβαντική φυσική και τις επιστήμες του νου να ρίξει περισσότερο φως σε αυτή τη μυστηριώδη θεωρία. Μέχρι τότε, παραμένει ένα από τα πιο ενδιαφέροντα παράδοξα της σύγχρονης φυσικής.
Σχετικά Άρθρα
Πολυσύμπαν : Άπειρα σύμπαντα και κόσμοι, η νέα κοσμολογία
Παράλληλα σύμπαντα παράλληλοι κόσμοι επικρατούσες θεωρίες
