Η πανσπερμία ισχυρίζεται ότι η πρώτη ύλη της ζωής υπάρχει παντού στο σύμπαν, και η εμφάνιση της ζωής στη Γη οφείλεται σε κάποιο εξωγήινο βακτήριο που ήρθε τυχαία από το μακρινό Διάστημα. Η θεωρία της πανσπερμίας είναι αντίθετη με την κρατούσα θέση. Ότι η ζωή στη Γη εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε κάποιων πανάρχαιο ωκεανό. Ή σε κάποια λίμνη όταν ο πλανήτης μας ήταν σε νεαρή ηλικία.
Για αρκετά χρόνια η περισσότεροι επιστήμονες είχαν απορρίψει την πανσπερμία. Αν και πολλοί την χλεύαζαν.
Σήμερα πολλοί επιστήμονες άλλαξαν άποψη, καθώς νέες ανακαλύψεις που σχετίζονται με την ζωή, και τη σχέση της με το μακρινό Διάστημα, έχει αναδείξει την πανσπερμία σε μια σεβαστή θεωρία που χρίζει περεταίρω έρευνάς.
Οι πρώτη που υποστήριζαν ότι η ζωή μπορεί να ήλθε στη Γη από το Διάστημα, ήταν ο Λουί Παστέρ (Louis Pasteur) και ο Λόρδος Κέλβιν στα μέσα του 19ου αιώνα. Λίγο αργότερα η πανσπερμία χάθηκε ως αντίπαλος του δαρβινισμού.
Το 1908 ο Σουηδός νομπελίστας χημικός και φυσικός, Σβάντε Άουγκουστ Αρρένιους (Svante August Arrhenius) ανέδειξε έναν πιθανό μηχανισμό, μεταφοράς βακτηρίων στο Διάστημα.
Συγκεκριμένα, υποστήριξε ότι κάποια βακτήρια μπορούν να ταξιδέψουν από πλανήτη σε πλανήτη ή ακόμα και από άστρο σε άστρο με τη δύναμη που ασκεί το φως του Ήλιου. Η οποιοιδήποτε άστρου στα μικροσκοπικά σωματίδια ύλης που υπάρχουν στο Διάστημα. Της ίδιας δύναμης που δημιουργεί τις ουρές των κομητών.
Με το πέρασμα των χρόνων η θεωρία της πανσπερμίας έχασε έδαφος, καθώς οι ανακαλύψεις για το διάστημα έδειχναν ότι η ζωή δεν μπορεί να υπάρχει σε αυτό. Τα βακτήρια έχουν να αντιμετωπίσουν το δεινό ψύχος του διαστήματος. Αλλά κυρίως οι ακτινοβολίες που καταστρέφουν το DNA. Σύμφωνα με αυτό οι περισσότερη επιστήμονες απορρίψανε την πανσπερμία.
Το πείραμα Miller-Urey
Το 1953 οι Αμερικανοί χημική Στάνλεϊ Μίλερ (Stanley Lloyd Miller) και ο Χάρολντ Ούρεϊ (Harold Clayton Urey) σε ένα πείραμα έδειξαν ότι η διοχέτευση ηλεκτρισμού, που έπαιζε το ρόλο των κεραυνών, σε ένα μείγμα μεθανίου, αμμωνίας και υδρογόνου προσάρμοζε με την ατμόσφαιρα της αρχέγονης Γης. Δηλαδή παρήγαγαν διάφορα οργανικά μόρια και μία ποικιλία αμινοξέων, των δομικών λίθων της ζωής. Μια «αρχέγονη σούπα» το οργανικό αυτό υλικό συνδυάστηκε με κάποιον τρόπο για να σχηματιστή το πρώτο κύτταρο.
Μερικά χρόνια αργότερα, νέα στοιχεία έδειξαν ότι η ατμόσφαιρα της αρχέγονης Γης αποτελούνταν κυρίως από διοξείδιο του άνθρακα, άζωτο και υδρατμούς. Δηλαδή δεν είχε τη σύνθεση που δοκίμασαν στο πείραμα τους οι Μίλερ και Ούρεϊ.
Παρ΄ όλες τις προσπάθειες της επιστήμης δεν κατάφεραν να παράγουν ζωή στο εργαστήριο. Ουσιαστικά το ζήτημα της προέλευσης της ζωής παράμενε ανοιχτό.
Πανσπερμία και κομήτες
Ένας από τους μεγαλύτερους αστροφυσικούς του 20ού αιώνα, ο Βρετανός Φρεντ Χόυλ (Fred Hoyle), δήλωσε ότι η εμφάνιση ενός ζωντανού κυττάρου από την άψυχη «σούπα» χημικών ενώσεων ήταν τόσο πιθανή όσο και η συναρμολόγηση ενός Μπόινγκ 747 από έναν ανεμοστρόβιλο που θα περνούσε μέσα από μια μάντρα ανταλλακτικών.
Στα μέσα της δεκαετία του 70 ο Χόυλ, με τον Αστροβιολόγο Τσάντρα Βικραμασίνγκε (Chandra Wickramasinghe) διευθυντή τότε του Κέντρου Αστροβιολογίας του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ. Επανάφεραν την Πανσπερμία με κάποιες ενδείξεις.
Μελετώντας το φως μακρινών άστρων, βρήκαν ενδείξεις ότι το ένα τρίτο του άνθρακα που υπάρχει στο χώρο ανάμεσα στα άστρα είναι δεσμευμένο σε σωματίδια σκόνης. Τα οποία φασματοσκοπικά δεν ξεχωρίζουν από βακτήρια, και τα προϊόντα τις αποσύνδεσής τους.
Με την ανακάλυψη αυτή υπέθεσαν ότι η ζωή ξεκίνησε ταυτόχρονα με κάποια άγνωστη διαδικασία σε ολόκληρο το σύμπαν. Ότι υπάρχει στα νέφη σκόνης και αερίων που απλώνονται ανάμεσα στα άστρα με τη μορφή βακτηριακών σπορίων. Δηλαδή βακτηρίων που ζουν στο απόλυτο ψύχος του διαστήματος, σε χειμερία νάρκη τυλιγμένα με μια μεμβράνη προστατευτικών πρωτεϊνών.
Κάθε φορά που κάποιο νέο πλανητικό σύστημα δημιουργείται σε αυτά τα νέφη, αυτό το βιολογικό υλικό ενσωματώνεται στους «νεογέννητους» κομήτες.
Τα βακτήρια βρίσκουν προστασία στο εσωτερικό αυτόν των κομητών. Ένα φιλόξενο περιβάλλον από νερό και θερμότητα. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον ξυπνούν και πολλαπλασιάζονται. Μέχρι να βρουν κάποιον πλανήτη ή δορυφόρο που να ευνοούν την ανάπτυξη της ζωής.
Οι δυο αστρονόμοι ισχυρίστηκαν ακόμη ότι η εξέλιξη της ζωής στον πλανήτη μας καθορίστηκε από τέτοια ξενόφερτα βακτήρια, τα οποία ήταν και η αιτία για κάποιες μεγάλες επιδημίες που μάστισαν στο παρελθών την ανθρωπότητα.
Η πανσπερμία λύνει το μεγάλο πρόβλημα της ταχύτατης εμφάνισης της ζωής. Ίσος αυτός να είναι ο λόγος που είναι ιδιαίτερα δημοφιλής σε πολλούς επιστήμονες.